De auteur brengt Bosch' thematiek in verband met toen gangbare visies op goed en slecht gedrag. Geen esoterie of ketterijen dus bij Bosch, maar gerichtheid op normen en waarden. In de 15e eeuw wordt de ethiek onafhankelijk van de metafysica: men zoekt een eenvoudige, praktische moraal. Terwijl Bosch zich enerzijds afzet tegen de grove zeden van de lagere sociale groepen, vertonen zijn fantasieen verwantschap met grillige aspecten van de volksverbeelding, waaraan hij bewust motieven ontleent. Zijn moraal is intellectualistisch en elitair; hij keert zich tegen de welig tierende domheid zoals die zich vooral uit in onbeheerst en ongewenst gedrag: hebzucht, vraatzucht, ontucht, verkwisting, bedrog. De auteur poogt Bosch' religieus gefundeerde ethiek en moraal te achterhalen door hem te beschouwen in historisch-sociale context. Voor zijn vormentaal vindt hij in toenmalige geschriften vaak verrassende parallellen. Het bewijsmateriaal dat hij aanvoert voor zijn stelling dat Bosch geheel uit zijn tijd te verklaren valt, is overvloedig en overtuigend. Hij sluit af met een thematisch overzicht van Bosch' oeuvre en een goed bruikbaar alfabetisch register. Met zwartwitafbeeldingen.